Asal sayılar, sadece matematikte değil farklı alanlarda da kullanılmaktadır. Elektronik
haberleşme, sesle haberleşme, bankaların, askerî sistemlerin, hatta İnternet
sayfalarının gizli şifrelerinin düzenlenmesinde kullanılır. Asal sayıların bu alanlarda kullanılmasının nedenleri ne olabilir? Peki nedir bu asal sayılar?
Çarpanları sadece 1 ve kendisi olan sayılar asal sayılar olarak adlandırılır. 2 çift olan tek asal sayıdır.
Ebob Ekok
Bir marketin açılışında her beşinci müşteriye tavuk kuponu ve her yedinci
müşteriye ise dondurma kuponu hediye edilmektedir. Marketin açılışına 210 kişi geldiğine göre, kaçıncı müşteriler hem tavuk hem de dondurma kuponu alır?
En Büyük Ortak Bölen ( Ebob) Bulma
12 ve 18 in bölenlerini bulalım.
12 : 1 = 12
18 : 1 = 18
12 : 2 = 6
18 : 2 = 9
12 : 3 = 4
18 : 3 = 6
12 : 6 = 2
18 : 9 = 2
12 : 12 = 1
18 : 18 = 1
12 nin bölenleri = { 1, 2, 3, 4, 6, 12 }
18 in bölenleri = { 1, 2, 3, 6, 9, 18, }
12 ve 18 in ortak bölenleri = {1, 2, 3, 6}
12 ve 18 sayılarının ortak bölenlerinin en büyüğü 6’dır. 6 sayısına, 12 ve 18 sayılarının en büyük ortak böleni (EBOB) denir.
EBOB (12, 18) = 6
İki veya daha fazla sayma sayısının ortak bölenleri arasında en büyük olanına bu sayıların en büyük ortak böleni denir.
En Küçük Ortak Kat (Ekok) Bulma
3 ve 4 sayılarının katlarını yazalım.
3’ün katları 3, 6, 9, 12, 15, 18, 21, 24, 27, 30, 33, 36, ...dır.
4’ün katları 4, 8, 12, 16, 20, 24, 28, 32, 36, ...dır.
3 ve 4’ün ortak katları, 12, 24, 36, ... dir.
3 ve 4’ün en küçük ortak katı 12’dir.
EKOK (3, 4) = 12 biçiminde yazılır.
İki veya daha fazla sayma sayısının ortak katları içinde en küçük olanına, bu sayıların en küçük ortak katı denir.
Kısaca EKOK(3,4) = 12 veya (3, 4) ekok = 12 biçiminde yazılır.
